Κοντά μισός αιώνας έχει περάσει από την εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη 1973. Μισός αιώνας αδιάκοπης πάλης του λαού για να κρατήσει το δρόμο που άνοιξε το Πολυτεχνείο. Η κυβέρνηση της ΝΔ θέλησε να κηρύξει τον πόλεμο με την ιστορική μνήμη των λαϊκών αγώνων. Με πρόσχημα την πανδημία, απαγόρευσε πέρσι την πορεία του Πολυτεχνείου θέλοντας, με την πυγμή, να σημάνει το τέλος της «Μεταπολίτευσης» και των κατακτήσεων που άνοιξε ο Νοέμβρης για το ψωμί, την παιδεία, την ελευθερία. Το σπάσιμο της απαγόρευσης της πορείας του Πολυτεχνείου θα μείνει στην ιστορία ως μήνυμα ανυπακοής, γέμισε τον κόσμο του αγώνα με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ξέσπασε μέσα στο γενικό σιωπητήριο έξι χρόνων γύψου, ράγισε το καθεστώς της στρατιωτικής δικτατορίας και έβγαλε στο προσκήνιο τη νεολαία και τις λαϊκές τάξεις ως καθοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης της ιστορίας. Ανατρέποντας το πείραμα «φιλελευθεροποίησης» της χούντας και την απροσδιόριστη παράταση των μέτρων εκτάκτου ανάγκης, προδιέγραψε την κρίση και πτώση του καθεστώτος μετά τα γεγονότα της Κύπρου. Στο Πολυτεχνείο συναντήθηκαν η επίκαιρη πάλη για ελευθερία με την προοπτική της λαοκρατίας και το γιγάντιο εαμικό, κομμουνιστικό κίνημα ενός λαού που έφτασε κοντά στην επανάσταση. Είναι αυτήν την προοπτική που επιχειρούν να εξαφανίσουν, απαγορεύοντας την διαδήλωση τη μέρα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.
Μετά το περσινό σπάσιμο της απαγόρευσης, το λαϊκό κίνημα πρέπει ακόμη πιο αποφασιστικά να αγωνιστεί για τα επίκαιρα αιτήματα της εξέγερσης. 48 χρόνια μετά, οι λαϊκές τάξεις βρίσκονται αντιμέτωπες με μια ιστορική αναμέτρηση. Η κυβέρνηση της ΝΔ προχωρά μια σειρά από επιθετικές αναδιαρθρώσεις που εφόσον επιτύχουν και εφαρμοστούν θα μεταλλάξουν μακροπρόθεσμα τον ελληνικό κοινωνικό συσχετισμό. Σε όλους τους τομείς, εργασία, εκπαίδευση, δικαιώματα και δημοκρατία, περιβάλλον, η κυβέρνηση κινείται εμπροσθοβαρώς με μεταρρυθμίσεις άμεσης σύγκρουσης με τα κεκτημένα και συμφέροντα των λαϊκών τάξεων. Η ΝΔ αξιοποίησε τον κίνδυνο που σηματοδότησε η πανδημία του κορονοϊού για να προχωρήσει την ατζέντα της χωρίς αντιδράσεις. Η ψήφιση του νόμου περιορισμού των συναθροίσεων, του νόμου Κεραμέως – Χρυσοχοΐδη για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, του νόμου Χατζηδάκη, του νέου πτωχευτικού και ποινικού κώδικα, σειράς αντιπεριβαλλοντικών ρυθμίσεων, σκιαγραφούν το κυνικό προφίλ αυτής της κυβέρνησης, που πάνω στο φόβο και τις απαγορεύσεις επιχειρεί να ξεκαθαρίσει παλαιότερους «λογαριασμούς» για να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη σταθεροποίηση του ελληνικού καπιταλισμού.
Ταυτόχρονα η εγκληματική διαχείριση της πανδημίας από τη ΝΔ οδήγησε σε πλήρη αποτυχία ελέγχου της διασποράς και στην επαναφερόμενη διόγκωση διασωληνώσεων και θανάτων. Αντί η κυβέρνηση να προσανατολιστεί στις αναγκαίες κοινωνικές δαπάνες είτε για την προστασία της υγείας, είτε για την πολιτική προστασία, επέλεξε να ενισχύει αποκλειστικά την καταστολή και την οικοδόμηση συμμαχιών με ΜΜΕ και ντόπιους ομίλους ολιγαρχών. Ταυτόχρονα, οι παλινωδίες της και η εργαλειοποίηση της εμβολιαστικής εκστρατείας για άλλες ατζέντες, έθρεψαν την ανάδειξη αντιεμβολιαστικών και αντιδραστικών ρευμάτων, που σήμερα η ανάγκη συγκράτησής τους στο εκλογικό μπλοκ της ΝΔ την προσδένει ακόμη περισσότερο στο άρμα της καταστολής και του αυταρχισμού.
Βασικό της μέλημα είναι η αυταρχική θωράκιση του κρατικού μηχανισμού και η κατάλυση πολιτικών και δημοκρατικών ελευθεριών, με σκοπό την διαμόρφωση ενός κράτους αδιαπέρατου από τη λαϊκή αγανάκτηση και τις διεκδικήσεις. Ελευθεριών που καθόρισαν την περίοδο της μεταπολίτευσης, και για δεκαετίες επέτρεπαν στο λαϊκό παράγοντα να διεμβολίζει και να διαμορφώνει τον κεντρικό πολιτικό διάλογο με μαζικούς, αδιαμεσολάβητους αγώνες. Γι’ αυτό επιτίθεται στην ελευθερία της διαδήλωσης και το συνδικαλισμό. Αλλά και θέτει τη νεολαία, το χώρο του πανεπιστημίου και το φοιτητικό κίνημα στο στόχαστρο, για να απενεργοποιήσει το διαχρονικό τους ρόλο στην πυροδότηση ευρύτερων εξελίξεων. Μετά τους αγώνες του φοιτητικού κινήματος που καθυστέρησαν την εφαρμογή του απονομιμοποιημένου Νόμου Κεραμέως Χρυσοχοΐδη, η κυβέρνηση επιχειρεί να οικοδομήσει σκηνικό έντασης για να επιταχύνει την εφαρμογή κατασταλτικών όψεων του νόμου όπως τα πειθαρχικά, να απονομιμοποιήσει τις συνδικαλιστικές πρακτικές, και να επαναφέρει τη συζήτηση για την είσοδο της πανεπιστημιακής αστυνομίας στα πανεπιστήμια. Στο έργο της αυτό, της ανατροπής κεκτημένων και του κοινωνικού, πολιτικού και ιδεολογικού συσχετισμού της μεταπολίτευσης, η κυβέρνηση αποκτά την αυτοπεποίθηση από τη σύσσωμη στήριξη του κεφαλαίου, και ιδιαίτερα των μεγάλων μονοπωλιακών μερίδων, ταύτιση που αποτυπώνεται και στην τραγική κατάσταση απουσίας οποιουδήποτε ελέγχου του κυβερνητικού έργου από τα ΜΜΕ και τον τύπο.
Η αντιπολίτευση είναι ανίκανη και απρόθυμη να αντιπαρατεθεί επί της ουσίας με το νεοφιλελεύθερο μακροπρόθεσμο κυβερνητικό σχεδιασμό, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ περιορίζεται σε μια στάση διαμαρτυρίας για τις «υπερβολές» του κυβερνητικού αυταρχισμού, ενώ το ΚΙΝΑΛΛ περισσότερο λειτουργεί ως προοδευτικό συμπλήρωμα της κυβερνητικής πολιτικής. Πραγματικός αντίπαλος της κυβέρνησης είναι οι κοινωνικοί αγώνες, και γι’ αυτό φροντίζει για την αποτροπή τους με ακραία καταστολή. Με την αποχαλίνωση της αστυνομικής βίας η κυβέρνηση αποδέχτηκε την επέλευση ακραίων ενδεχομένων, όπως έγινε με τη δολοφονία του 18χρονου Ρομ Νίκου Σαμπάνη.
Παρά της δυσκολίες που προκύπτουν από την κυβερνητική επιθετικότητα, αλλά και την αποδιοργάνωση και τον κατακερματισμό που επικρατεί στους κόλπους του κινήματος και της αριστεράς, μετά το κλείσιμο ενός κύκλου σκληρών ταξικών αγώνων της μνημονιακής περιόδου με ήττα των λαϊκών τάξεων, οι κοινωνικοί αγώνες του προηγούμενου διαστήματος δείχνουν ότι μπορούν να αναπτυχθούν κινήσεις μαζών που να οριοθετήσουν την κυβερνητική στρατηγική και να επιτύχουν νίκες. Οι αγώνες της νεολαίας ενάντια στο νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την εγκληματική Ε.Β.Ε., οι αγώνες για τα δημοκρατικά δικαιώματα ενάντια στο νόμο για τις συναθροίσεις, την αναστολή του άρθρου 11 Σ. ή στην υπόθεση της απεργίας πείνας, οι αντιφασιστικές διαδηλώσεις μετά τα γεγονότα στη Σταυρούπολη, οι κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας για τις πυρκαγιές, προκάλεσαν φθορά στην κυβέρνηση και την ανάγκασαν συχνά σε αναδιπλώσεις. Στο εργατικό κίνημα, παρά την αναντίστοιχη αντίδραση του κόσμου της εργασίας απέναντι το νόμο-λαιμητόμο της εργασίας Χατζηδάκη, οι νίκες των απεργών της Cosco και της efood, αλλά και η απεργία ορόσημο της 10ης Ιουνίου, δίνουν αυτοπεποίθηση στον κόσμο της δουλειάς για νέες νίκες.
Προϋπόθεση για την ανάπτυξη νικηφόρων αγώνων είναι η μαζικότητα και η πραγματική εμπλοκή των εργαζόμενων και της νεολαίας και στους συνδικαλιστικούς αγώνες και τις διαδηλώσεις. Αυτό απαιτεί μετωπική πολιτική και ενότητα. Στο χώρο του ΚΚΕ, παρότι σε πολύ πιεστικές στιγμές έχει εμπλακεί σε μετωπικές πρωτοβουλίες που είχαν αποτελέσματα, κυριαρχεί η απομόνωση και η αυτόκεντρη ανάπτυξη στενά κομματικών πρωτοβουλιών. Αλλά και στο χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς αναπτύσσονται αντίστοιχες λογικές σεχταρισμού, προγραμματικής πλειοδοσίας και διάσπασης των μετωπικών κινήσεων, στο εργατικό κίνημα, στη νεολαία, στο δημοκρατικό αγώνα. Μια τέτοια κατεύθυνση παράγει απογοήτευση και έχει διαλυτικά αποτελέσματα. Η ριζοσπαστική αριστερά πρέπει να πρωταγωνιστήσει στην οικοδόμηση αντιστάσεων μέσα από πλατιές ενωτικές πρωτοβουλίες.
Αλλά και οφείλει να αποτρέψει τον κίνδυνο της εξαφάνισης της ριζοσπαστικής αριστερής πολιτικής προοπτικής από το πολιτικό προσκήνιο. Η βαριά εκλογική και πολιτική ήττα που υπέστησαν όλες οι δυνάμεις της στις εκλογές του 2019 δεν μπορεί να αναπαράγεται διαρκώς μέσα από την αποδοχή του κατακερματισμού, την αποφυγή της πολιτικής συζήτησης και τη διάχυση. Υπάρχουν όροι και προϋποθέσεις για την ανασυγκρότηση ενός μετώπου της ριζοσπαστικής αριστεράς που να προβάλει την διακριτή της πρόταση μέσα από ένα πρόγραμμα πάλης για τα λαϊκά στρώματα. Η Αριστερή Πρωτοβουλία Διαλόγου και Δράσης είναι μια θετική εξέλιξη σε αυτήν την κατεύθυνση.
Η θύμηση του Νοέμβρη θα στερεώνει πάντοτε στις καρδιές μας την εικόνα ενός λαού που πάλεψε με τέρατα και βγήκε νικητής. Αλλά και θα αποτελεί την ακίδα που θα ενοχλεί, όσο ακόμη ο αγώνας για ζωή, για λαοκρατία, για έναν άλλο κόσμο χωρίς εκμετάλλευση, μένει ακόμη αδικαίωτος.
Αριστερή Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση
Νοέμβριος 2021
